Centralna Dolina Wodorowa

Centralna Dolina Wodorowa im. Braci Łaszczyńskich

Centralna Dolina Wodorowa jest stowarzyszeniem podmiotów zainteresowanych wspieraniem rozwoju gospodarki wodorowej rozumianej jako łańcuch wartości związany z wytwarzaniem, przesyłem, magazynowaniem i zastosowaniem wodoru w głównych działach gospodarki – transporcie, energetyce, ciepłownictwie, a przede wszystkim w przemyśle. Celem Stowarzyszenia jest wspieranie rozwoju gospodarki wodorowej, ze szczególnym uwzględnieniem obszaru województwa świętokrzyskiego oraz województw sąsiadujących z tym województwem.

Powołanie Stowarzyszenia Centralna Dolina Wodorowa im. Braci Łaszczyńskich

12 października 2023 r. przejdzie do historii jako dzień, w którym rozpoczął się zupełnie nowy rozdział dla czterech regionów: świętokrzyskiego, łódzkiego, południowego Mazowsza i północnego Podkarpacia. Członkowie założyciele Centralnej Doliny Wodorowej podpisali dokumenty stowarzyszeniowe, powołując tym samym inicjatywę, której głównymi celami są:

inwestycje w słoneczne i wiatrowe źródła energii odnawialnej o mocy 2 GW;
inwestycje w elektrolizery do produkcji wodoru o mocy 250 MW;
zastąpienie energetycznych bloków węglowych blokami gazowymi gotowymi do współspalania wodoru;
transformacja energetyczna sektora wydobycia: wodór jako zielone paliwo w transporcie ciężkim;
rozwój infrastruktury wodorowej w regionach poprzez produkcję wodoru, stacje do tankowania, kolej pasażerską i towarową oraz transport miejski,
rozwój energetyki jądrowej opartej o technologię SMR.

25 listopada 2021 r. na należącej do Świętokrzyskiej Grupy Przemysłowej INDUSTRIA (dawniej: Świętokrzyskich Kopalni Surowców Mineralnych) Kopalni Jaźwica w Gminie Chęciny podpisano Deklarację o powołaniu Świętokrzyskiego Klastra Wodorowego im. Braci Łaszczyńskich. W uroczystym podpisaniu deklaracji wzięli udział przedstawiciele władz centralnych, w tym Członek Rady Doradców Politycznych Premiera poseł Krzysztof Lipiec, Pełnomocnik Premiera ds. Czystego Powietrza Bartłomiej Orzeł oraz Wojewoda Świętokrzyski Zbigniew Koniusz, a także przedstawiciele władz samorządowych, w tym Marszałek Województwa Andrzej Bętkowski i przedstawiciele Miasta Kielce oraz Gmin: Chęciny, Miedziana Góra, Łagów, Daleszyce i Morawica.

W lipcu 2022 r. na drogę wodorowego rozwoju wkroczyło 20 nowych podmiotów, w tym samorządy oraz firmy z całej Polski. Nazwę Klastra zmieniono ze Świętokrzyskiego na Centralny Klaster Wodorowy im. Braci Łaszczyńskich.

– Wierzę, że rozwój innowacji i nowoczesnych technologii związanych z inwestycjami w zielony wodór będzie silnym impulsem rozwoju gospodarczego dla całego województwa w nadchodzących latach – powiedział podczas inauguracji Klastra poseł Krzysztof Lipiec. Deklarację o powołaniu Klastra podpisał również Prezes Agencji Rozwoju Przemysłu pan Cezariusz Lesisz oraz przedstawiciele wiodących polskich firm zaangażowanych w rozwój technologii wodorowych, w tym Columbus Energy, SBB Energy, AIUT, Bisek Asfalt i Inwex, a także przedstawiciele świata nauki, w tym głównych instytucji naukowych w Województwie Świętokrzyskim: Uniwersytetu Jana Kochanowskiego i Politechniki Świętokrzyskiej, a także przedstawiciele Instytutu Energetyki i Narodowego Centrum Badań Jądrowych.

– Cieszymy się, że spółka z Grupy ARP, jedynie pięć lat temu uratowana od likwidacji dzięki zaangażowaniu Agencji, obecnie staje się liderem życia gospodarczego i innowacyjności w regionie – powiedział Prezes Cezariusz Lesisz. Celem Klastra jest stworzenie otwartego forum współpracy, do udziału w którym zaproszone są wszystkie podmioty chętne do działania na rzecz rozwoju zeroemisyjnych źródeł energii i produkcji zielonego wodoru w regionie świętokrzyskim. Sygnatariusze deklaracji dążą do stworzenia do 2030 roku zeroemisyjnych źródeł energii zdolnych do produkcji 4 TWh energii rocznie oraz elektrolizerów wodoru o mocy 250 MW co ma się przełożyć na produkcję 50.000 ton czystego wodoru do napędu ciężkiego sprzętu, ciężarówek i transportu publicznego w miastach. Ma to dać redukcję emisji CO2 o 400.000 ton rocznie.

– Jako Pełnomocnik Premiera ds. Czystego Powietrza z wielkim zadowoleniem przyjmuję tę inicjatywę i będę jej udzielał wszelkiego możliwego wsparcia – powiedział podczas inauguracji pan Bartłomiej Orzeł.

Klaster został nazwany imieniem Braci Łaszczyńskich w celu docenienia i upamiętnienia wybitnych polskich przedsiębiorców, jakimi byli Stanisław i Bolesław Łaszczyńscy, którzy już ponad 100 lat temu zainaugurowali pierwszy proces elektrolizy na ziemi świętokrzyskiej. Na początku XX wieku prowadzili oni eksploatację rud miedzi w Miedziance k. Chęcin. W roku 1902 jako jedni z pierwszych na świecie wyprodukowali miedź i cynk w procesie elektrolizy.

– Cieszymy się, że tradycje innowacyjności i nowoczesnego przemysłu w Gminie Chęciny znajdują obecnie tak śmiałą kontynuację w ramach zielonej transformacji – powiedział Burmistrz Gminy Chęciny pan Robert Jaworski. Do uczestników uroczystości swój list skierowali potomkowie Braci Łaszczyńskich: „Jest nam niezmiernie miło, że nasi Dziadkowie Stanisław oraz Bolesław, stają się patronami tej na wskroś nowoczesnej inwestycji technologicznej. Potrzeba dużo sił, ogromnego zaangażowania i przychylności tych, którzy będą finansować te działania, aby osiągnąć sukces. Jak obserwujemy, współdziałanie Waszych inicjatyw gospodarczych z władzami samorządowymi rejonu Świętokrzyskiego, mogą być świetnym punktem startowym.” – napisali w liście pan Michał Łaszczyński i Anna Kulińska z domu Łaszczyńska.

Centralny Klaster Wodorowy im. Braci Łaszczyńskich stanowi organizowane przez Lidera Klastra (ŚGP INDUSTRIA) zrzeszenie Sygnatariuszy w realizacji następujących celów:

Tworzenia odpowiedniej wielkości zaplecza zeroemisyjnych źródeł energii dla zaspokojenia zapotrzebowania na energię i wodór ze strony Sygnatariuszy, przy czym celem prac Klastra jest dążenie do osiągnięcia w gronie Sygnatariuszy łącznej produkcji na poziomie 4TWh rocznie w roku 2030;
Produkcji wodoru z zeroemisyjnych źródeł energii oraz dostępnych zasobów wody np. pochodzących z odwodnienia zakładów górniczych, przy czym celem prac Klastra jest dążenie do osiągnięcia w gronie Sygnatariuszy łącznej produkcji na poziomie 50.000 ton zielonego wodoru rocznie w roku 2030;

Wspierania instalacji urządzeń do produkcji wodoru służących zaspokajaniu potrzeb zamaszynowania, logistyki oraz magazynowania energii;
Tworzenia instalacji do magazynowania, dystrybucji
i tankowania wodoru;
Tworzenia parków maszyn oraz floty samochodowej napędzanych wodorem;
stanowiące forum kontaktów i koordynacji współpracy Sygnatariuszy.

Sygnatariusze Deklaracji zadeklarowali, że:

Dążą do wypełnienia celów Polskiej Strategii Wodorowej do roku 2030 z perspektywą do 2040 r., przyjętej przez Radę Ministrów 2 listopada 2021 roku.
Mają na uwadze cele przyjętej Polityki Energetycznej Polski do 2040 roku w zakresie budowy niskoemisyjnego systemu energetycznego przy zapewnianiu bezpieczeństwa energetycznego, efektywności energetycznej i zmniejszeniu oddziaływania sektora energii na środowisko.
Zważają na założenia Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2001 z dnia 11 grudnia 2018 roku w sprawie promowania stosowania energii dla źródeł odnawialnych (dyrektywa RED II) oraz na cele w zakresie wodoru Strategii na rzecz Europy neutralnej dla klimatu 2020 z dnia 8 lipca 2020 r.
Dążą do wypełnienia celów zawartych w Strategii Województwa Świętokrzyskiego 2030+ oraz celów określonych w projekcie Regionalnego Programu Operacyjnego.

Dostrzegają pilną potrzebę rozwoju i wykorzystania nowoczesnych, zeroemisyjnych źródeł energii stanowiących prawidłową odpowiedź na zachodzące we współczesnej gospodarce zmiany.
Są przekonani, iż rozwój i wykorzystanie zeroemisyjnych źródeł energii są korzystne zarówno dla przedsiębiorców jak i wszystkich pozostałych partnerów społecznych oraz środowiska naturalnego.
Są zainteresowani stworzeniem platformy współpracy, wymiany informacji i koordynacji działań mającej na celu wsparcie rozwoju gospodarki opartej o zeroemisyjne źródła energii na terenie regionu świętokrzyskiego.
Uznają, iż dzięki takiej platformie osiągniemy największą efektywność naszych działań, a w szczególności dzięki udziałowi wszystkich partnerów społecznych zaangażowanych w procesy gospodarcze, a więc zarówno przedsiębiorców, jak i instytucji naukowych oraz administracji publicznej.