W obliczu szybkich zmian klimatycznych, istotne jest porzucenie źródeł energii wysokoemisyjnych na rzecz tych zapewniających czystą i niezawodną energię. Niezależność energetyczna jest kluczowa dla każdego kraju, co czyni energetykę jądrową i odnawialne źródła energii (OZE) atrakcyjnymi opcjami. Pytanie, które nasuwa się w tym kontekście, brzmi: która opcja lepiej odpowiada potrzebom Polski?
Energetyka jądrowa i OZE – postawmy tu znak równości
Debata między energetyką jądrową a OZE wydaje się być tylko pozorna, ponieważ rzeczywiste bezpieczeństwo gwarantuje tzw. miks energetyczny, czyli zrównoważone wykorzystanie różnorodnych źródeł energii. Stawianie na jedno lub dwa źródła nie gwarantuje stabilności energetycznej. Nowoczesne państwa powinny inwestować zarówno w energetykę jądrową, jak i OZE. Świadomość tej potrzeby w Polsce rośnie, co jest zjawiskiem pozytywnym.
Fakty mówią wszystko!
Aby zobrazować obecne tendencje w polskiej energetyce, warto przytoczyć konkretny przykład z 2023 roku, kiedy to Polska ustanowiła nowy rekord w produkcji energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych. Według danych portalu WysokieNapiecie.pl, OZE wygenerowały ponad 40 TWh, co stanowiło około 27% całkowitej krajowej produkcji energii. Co więcej, udział węgla w miksie energetycznym osiągnął najniższy poziom w historii, co świadczy o znaczącym przesunięciu w stronę bardziej zrównoważonych źródeł energii.
Jednocześnie, sytuacja dotycząca pierwszej elektrowni jądrowej, która ma być zlokalizowana na Pomorzu, również rysuje się obiecująco. Po zmianie rządu istniały obawy o przyszłość tego projektu, jednak obecnie wydaje się, że projekt nie jest zagrożony i jego realizacja rozpocznie się w 2026 roku. Już w bieżącym roku planowane są liczne prace inżynieryjne, co jest efektem porozumień z amerykańskimi koncernami, potwierdzonym przez wiceministra klimatu i środowiska, Miłosza Motykę, odpowiedzialnego za departament energetyki jądrowej.
Nie można też przeoczyć innych inicjatyw wspierających rozwój czystych źródeł energii w Polsce. Przykładem jest firma INDUSTRIA, która inwestuje zarówno w odnawialne źródła energii i w energetykę jądrową, poprzez INDUSTRIA Nuclear Solutions. Tego rodzaju działania podkreślają zaangażowanie Polski w dywersyfikację i zrównoważenie miksu energetycznego, łącząc potencjał odnawialnych źródeł energii i nowoczesnej technologii jądrowej.
Jak powinien wyglądać miks energetyczny?
Istotne jest zastanowienie się nad proporcjami w miksie energetycznym, szczególnie w kontekście międzynarodowych zobowiązań do zwiększania udziału czystej energii. Jak wspomniano powyżej, w 2023, energia z OZE stanowiła 27%. Rozwój technologii OZE może jednak spowodować dalszy wzrost tej wartości.
Jakie są zalety energetyki jądrowej? A jakie wady?
Nie ma jednakże wątpliwości, że produkcja energii z OZE jest uzależniona od pogody. Przykładami pogodo zależnych źródeł wytwórczych mogą być panele fotowoltaiczne oraz turbiny wiatrowe. W Polskim Systemie Elektroenergetycznym, dochodziło już do sytuacji w której ograniczano moc z OZE ze względu na stabilność sieci. Dlatego należy pamiętać o sterowalnych źródłach wytwórczych, które odpowiednio stabilizują Krajową Sieć Elektroenergetyczną.
- To dlatego energetyka jądrowa ma tu ważne miejsce, zapewniając niskoemisyjną energię. Ponadto stanowi rozwiązanie dla zastosowań przemysłowych, gdzie stałość dostaw energii jest kluczowa dla odbiorcy
- Na uwagę zasługuje też to, jak niewielką powierzchnię zajmują reaktory, zwłaszcza w przeliczeniu na jednostkę wytwarzanej przez nie energii; w przypadku SMR w technologii Rolls-Royce (RR) powierzchnię w miejscu instalacji szacuje się na 100 000 m2, a nominalna moc jednej jednostki wytwórczej wynosi 470 MWe.
- Elektrownie nie uwalniają do atmosfery szkodliwych związków czy gazów cieplarnianych jak w przypadku spalania węgla czy gazu ziemnego. W przypadku RR SMR, przeładunek paliwa w reaktorze, wykonywany jest raz na 18 miesięcy
- To jednocześnie scentralizowana produkcja energii, w przeciwieństwie do rozproszonych źródeł, jak OZE. Rozwój OZE jest utrudniony w takich krajach, jak Polska, ponieważ sieć elektroenergetyczna nie jest odpowiednio rozbudowana, i przystosowana do rozproszonych źródeł energii
Takie są zalety energetyki jądrowej, ale dla uczciwości trzeba też podać mankamenty związane z tym źródłem energii.
- To na pewno wysokie koszty i długi czas budowy reaktora jądrowego. Widzimy to na przykładzie naszego kraju – pierwszy blok jądrowy na Pomorzu, ma zostać ukończony dopiero w 2033 roku;
- To niestety odpady radioaktywne, co wynika z tego, że zużyte paliwo jądrowe pozostaje radioaktywne przez bardzo długi czas, nawet setki lat.
- Społeczna akceptacja może także stanowić nie lada wyzwanie. Jednak podstawą bezpiecznej pracy elektrowni RR SMR jest dojrzały projekt reaktora z wbudowanymi systemami bezpieczeństwa, co budzi zaufanie wśród społeczeństwa.
Podsumowując, energetyka jądrowa i odnawialne źródła energii w Polsce mają podobny status – oba rozwiązania są potrzebne w naszym kraju. Nie należy stawiać tylko na jedno rozwiązanie. Znacznie lepiej, jak będziemy mieć do dyspozycji zarówno atom, jak i OZE.
